Cena instalacji fotowoltaicznej zależy od wielu czynników. Od rodzaju wybranego ogniwa, przez klasę falownika czy dodatkowych urządzeń do zarządzania energią. Nie dziwi zatem, że inwestorzy poszukują rzetelnych informacji, aby podjąć racjonalną decyzję o inwestycji w fotowoltaikę. W artykule postaramy się odpowiedzieć na najważniejsze pytania.

Fotowoltaika dla domu jednorodzinnego — Cena

Na początek zastanówmy się, czy fotowoltaika dla domu jednorodzinnego jest opłacalna. Odpowiedź na to pytanie jest prosta. Zdecydowanie instalacja fotowoltaiczna to dobra inwestycja i ogromne oszczędności dla całej rodziny. Wystarczy porównać rachunki za prąd z ostatnich 2-3 lat. Łatwo zauważymy, jak z roku na rok płacimy coraz więcej. Wpływ na tę sytuację ma nie tylko faktyczne zużycie prądu, ale podwyżki energii oraz opłaty pośrednie. Należą do nich stała opłata przesyłowa czy tak zwana opłata mocowa, która w 2021 roku zaskoczyła odbiorców prądu. 

Jeżeli chcemy ograniczyć wysokie rachunki za prąd, rozważmy postawienie własnego źródła energii. Zanim jednak zaczniemy montaż fotowoltaiki sprawdźmy jaki jest koszt instalacji fotowoltaicznej dla domu jednorodzinnego.

Instalacja fotowoltaiczna — Od czego zależy cena?

Ostateczny koszt instalacji fotowoltaicznej dla domu jednorodzinnego zależy od kilku najważniejszych czynników:

• rodzaju paneli fotowoltaicznych,
• rodzaju falownika,
• pokrycia dachu, 
• odległości instalacji od przyłącza
• miejsca instalacji (na dachu lub gruncie)
• wielkość instalacji,
• dodatkowych urządzeń (wyłączniki przeciwpożarowe, Smart metery, urządzenia zarządzające energią)

Wizyta techniczna przedstawiciela firmy fotowoltaicznej to pierwszy krok do celu. Wiele firm zatrudnia handlowców, którzy przyjeżdżają do zainteresowanej osoby i proponują montaż fotowoltaiki. W takim przypadku trudno mówić o technicznych aspektach takiego spotkania. Handlowiec nie wykonuje analizy warunków montażu, nie sprawdza, gdzie i w jaki sposób poprowadzić okablowanie. Interesuje go zazwyczaj wyłącznie ostatni rachunek za prąd i na tej podstawie proponuje montaż instalacji fotowoltaicznej.

Po wyborze firmy fotowoltaicznej warto umówić się na audyt fotowoltaiczny ze specjalistą, który oceni możliwości umieszczenia paneli na dachu i wykona profesjonalny projekt instalacji fotowoltaicznej dla domu jednorodzinnego. Większość firm oferuje bezpłatne wykonanie audytu, więc jeśli oferta zawiera opłatę ze jego wykonanie lub nam go nie zaproponowano to należałoby zmienić dostawcę naszej instalacji.

Wykonanie audytu pozwala na dobranie optymalnej mocy instalacji aby zwiększyć opłacalność instalacji fotowoltaicznej. Doradca przeprowadzi rozmowę na temat wszystkich obecnych i planowanych urządzeń działających w domu i na podstawie ostatnich rachunków za energię elektryczną dobierze optymalną wielkość instalacji. Dobrze zaplanowana inwestycja zwróci się w krótszym czasie.

Po audycie wykonywany jest projekt instalacji fotowoltaicznej dla domu jednorodzinnego, który obrazuje rozmieszczenie paneli na dachu. Z projektu dowiemy się ile modułów fotowoltaicznych zmieści się na dachu i jaką ostatecznie moc instalacji fotowoltaicznej możemy zamontować. Może się okazać, że dach jest zbyt mały na położenie instalacji o takiej mocy jaką byśmy chcieli uzyskać, wtedy doradca z firmy zaproponuje inne rozwiązanie jak np. zastosowanie paneli o wyższej mocy bądź montaż części modułów na gruncie.

Panele fotowoltaiczne – rodzaje ogniw

Rodzaj ogniw fotowoltaicznych ma największy wpływ na cenę instalacji fotowoltaicznej. Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów paneli: monokrystaliczne, polikrystaliczne oraz z krzemu amorficznego. Różnią się między sobą wydajnością, właściwościami oraz ceną. 

• Panele monokrystaliczne mają najlepszą wydajność. Świetnie sprawdzają się na dachach o dużym nasłonecznieniu. Panele te są trwałe i wydajne oraz bardzo odporne na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Mają też swoją cenę. Jest zdecydowanie wyższa od innych modeli. Większy wydatek przekłada się na bezawaryjną i wydajną pracę instalacji fotowoltaicznej przez co najmniej 20 lat. 

• Panele polikrystaliczne są w Polsce bardzo popularne. Te ogniwa o błękitnym kolorze są dedykowane do warunków mniejszego nasłonecznienia w ciągu roku. Są mniej wydajne od paneli monokrystalicznych, ale tańsze i niezwykle trwałe. Odpowiednio zaprojektowana i wykonana instalacja przy użyciu tych ogniw fotowoltaicznych daje gwarancję 25 lat dobrej pracy.

• Panele z krzemu amorficznego to zdecydowanie najtańszy rodzaj ogniw. Charakteryzują się niską ceną i ogromną odpornością na wysokie temperatury. Mają jednak niższą wydajność i mniejszą żywotność. Po około 10 latach użytkowania tracą swoje właściwości i konieczna jest ich wymiana. Ten rodzaj paneli jest łatwy w montażu. 

Poza powyższym podziałem na rodzaje ogniw warto jeszcze wspomnieć o modułach dwustronnych tzw. bifacjalnych. Zbudowane są one z ogniw, które zarówno stroną przednią jak i tylną mogą absorbować promienie słoneczne i zmieniać je na energię elektryczną. Zastosowanie modułu dwustronnego pozwala dodatkowo zagospodarować część promieniowania odbitego od podłoża i docierającego do tylnej części modułu. Dodatkowy uzysk energii zależy głównie od trzech czynników- współczynnika odbicia podłoża, wysokości, na której zamontowane są panele fotowoltaiczne oraz odległości między rzędami modułów PV. Im wyższy współczynnik odbicia promieni słonecznych od podłoża, tym wyższy dodatkowy uzysk z instalacji. Najlepszym podłożem dla tego typu paneli jest biała folia dachowa czy beton pomalowany na biało, ich współczynnik odbicia wynosi 65-85 %. Wysokość montażu też ma duże znaczenie. Nisko zamontowane moduły maja ograniczoną możliwość oświetlenia promieniowaniem odbitym od podłoża, co przekłada się na niski dodatkowy uzysk. W tym przypadku zaleca się montaż dolnej krawędzi paneli na wysokości 60-80 cm od podłoża.

Co to jest falownik i jakie są jego rodzaje?

Panele fotowoltaiczne produkują energię elektryczną z promieni słonecznych i przesyłają do falownika (inwertera) natomiast zadaniem falownika jest zamiana prądu stałego pochodzącego z instalacji fotowoltaicznej w prąd przemienny, który mamy w gniazdkach. Jeżeli w domu działają urządzenia, które pobierają prąd to wyprodukowana energia trafia z falownika bezpośrednio do nich natomiast nadwyżka trafia do sieci energetycznej.

Wszystkie inwertery fotowoltaiczne działają w podobny sposób, jednak w pewnych kwestiach mogą się różnić. Rozbieżności wynikają nie tylko z ich marki czy modelu ale także z ich konstrukcji i zastosowania.

Ze względu na budowę, przeznaczenie i charakterystykę pracy inwertery możemy podzielić na 3 grupy ze względu na:

• ilość faz jakie obsługują- 1-fazowe i 3-fazowe,
• typ instalacji – sieciowe, wyspowe i hybrydowe
• moc instalacji- mikrofalownik, falownik szeregowy, centralny

Falowniki 1 i 3-fazowe

Falownik jednofazowy dobierany jest do instalacji o mocy do ok. 3 kW. Wartość graniczna jest dokładnie określona w dokumencie operatora sieci energetycznej i wynosi 3,68 kW, powyżej tej wartości obowiązkowe jest zastosowanie inwertera 3-fazowego. Zdecydowana większość budynków posiada instalację trójfazową, przez co panuje błędne przekonanie, że zamontowany inwerter musi być także trójfazowy. Główna różnica pomiędzy inwerterem jedno- i trójfazowym polega na tym, ze inwerter jednofazowy przesyła całą ilość przetworzonej energii na jedną fazę, do której jest podłączony (dlatego sugeruje się podłączenie go pod najbardziej obciążoną fazę budynku), natomiast inwerter trójfazowy zasila wszystkie fazy symetrycznie.

Falownik sieciowy (on-grid)

Jest to najpopularniejszy falownik, który synchronizuje się z siecią energetyczną dzięki czemu może wprowadzać do niej energię elektryczną. W przypadku awarii sieci falownik wyłącza się i zaprzestaje wprowadzać energię. Jest to zabezpieczenie, które ma chronić przed porażeniem osoby pracujące przy usuwaniu usterek sieciowych.

Falownik wyspowy (off-grid)

Dostosowany jest do pracy poza siecią energetyczną, a więc nie może wprowadzać energii do sieci, a wytworzony prąd magazynowy jest w akumulatorach. Tego typu inwerter instaluje się z magazynami energii, które zwiększają autokonsumpcję i dają większą niezależność od dostaw prądu. Takie rozwiązanie często traktuje się jako zasilanie awaryjne.

Falownik hybrydowy

Połączeniem falownika sieciowego i wyspowego jest falownik hybrydowy. Jest to inteligentne urządzenie, które łączy w sobie funkcje falownika, regulatora solarnego oraz regulatora ładowania. Urządzenie może wprowadzać energię do sieci, a w przypadku przerwy w dostawie prądu, urządzenie kontrolne odcina budynek od sieci i wykorzystuje energię zgromadzoną w magazynie.

Mikroinwerter i falownik szeregowy

Taki podział falowników można rozróżnić ze względu na wielkości instalacji fotowoltaicznej. Mikrofalownik to urządzenie, które budową i działaniem przypomina standardowy inwerter. Jedyna różnica polega na tym, że mikroinwerter posiada zdecydowanie mniejsze wymiary oraz może współpracować najczęściej z jednym panelem. Ich konstrukcja sprawia, że montuje się je bezpośrednio pod panelami. Falowniki szeregowe inaczej nazywane stringowe to najczęściej stosowane rozwiązanie w przypadku fotowoltaiki dla domów jednorodzinnych. Moduły są połączone szeregowo w tzw. stringi. Falownik szeregowy może obsługiwać jeden lub kilka szeregów.

Falownik centralny

Falownik bardzo dużej mocy (setek kW a nawet MW) przeznaczony do pracy na farmach fotowoltaicznych. Falowniki centralne bardzo dużych mocy często wewnętrznie składają się z kilku urządzeń znajdujących się w jednej stacji.

Falownik – cena

Wybraliśmy już panele fotowoltaiczne i odpowiedni inwerter. Nasuwa się teraz pytanie ile kosztuje falownik dla fotowoltaiki w domu? Najtańszym i najczęściej stosowanym inwerterem jest falownik sieciowy, jego cena znajduje się w przedziale od 4.000-6.500 zł. Drugim najczęściej stosowanym falownikiem jest hybrydowy, a jego cena zaczyna się już od 5.000 zł. Najrzadziej stosowanym rozwiązaniem dla domów jednorodzinnych jest falownik off-grid czyli taki, który nie wprowadza wyprodukowanej energii do sieci tylko połączony z akumulatorami chemicznymi lub agregatem magazynuje prąd i zwiększa autokonsumpcję energii. Tego typu rozwiązanie może być zastosowane w przypadku braku dostępu do sieci energetycznej.

Odległość od przyłącza do sieci energetycznej czyli gdzie wpiąć instalację fotowoltaiczną?

Istnieje kilka punktów do których można wpiąć system fotowoltaiczny w domu jednorodzinnym. Który punkt wybrać, aby instalacja PV działała bezpiecznie i prawidłowo?

• rozdzielnia główna- jest najlepszym miejsce na przyłączenie instalacji. Falownik powinien zostać umieszczony w odległości od głównej rozdzielni nie większej niż 10 m. Ważny jest dodatkowy przewód z zabezpieczeniami AC. Przewody łączące moduły i falownik muszą posiadać odpowiedni przekrój, zależny od mocy instalacji. Zamontowanie falownika blisko rozdzielni głównej, pozwala ograniczyć długość przewodów, a co za tym idzie, kosztów;
• skrzynka z licznikiem- jeśli rozdzielnia główna znajduje się w dużej odległości i nie ma możliwości do wpięcia instalacji to można wybrać skrzynkę z licznikiem. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie ze względu na brak miejsca do montażu zabezpieczeń antyprzepięciowych;
• skrzynka rozdzielcza- inaczej nazywana tablicą bezpiecznikową. To kolejny punkt na bezpieczne wpięcie modułów. Przed montażem należy sprawdzić, czy przekrój przewodów jest wystarczający do wykonania takiego podłączenia.

Fotowoltaika

Opisane panele oferowane przez różnych producentów różnią się wielkością, mocą i ceną. Porównując te parametry można ostatecznie określić koszt paneli fotowoltaicznych. 

Dla przykładu panel Ja Solar o mocy 455 Wp kosztuje około 1000 złotych brutto. Równie popularny panel LG ma cenę wyższą, wynosi ona około 1700 zł brutto. Skąd różnice w cenie? Wynika ona z mocy i wielkości ogniwa, dlatego lepszym czynnikiem pozwalającym porównać oba produkty jest koszt 1 Wp. W przypadku Ja Solar cena 1 Wp wynosi 2,25 złotych brutto. Dla LG o mocy 440 Wp cena kształtuje się na poziomie około 3,86 złotych brutto. Czy to oznacza, że inwestor powinien wybrać tańszy panel?

Cena jednostkowa za panel to jeden z wielu elementów kształtujących koszt instalacji fotowoltaicznej dla domu jednorodzinnego. Równie ważna jest trwałość i rodzaj paneli idealnie dobrany do projektowanej przez specjalistów domowej elektrowni słonecznej. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań oferowanych przez ogromną liczbę sprzedawców. Decydując się na konkretną markę i model warto skonsultować się ze specjalistyczną firmą. Inżynier, który projektuje całą instalację wybierze optymalne rozwiązania. Dodatkowo firma taka może zaoferować niższe ceny paneli, ponieważ ma podpisane umowy na dostawy paneli w cenach hurtowych. 

Jeśli nie jesteśmy pewni, którego producenta paneli fotowoltaicznych wybrać by nie stracić na inwestycji, to możemy skorzystać z rankingu firm TIER 1 stworzonego przez firmę Bloomberg New Energy Finance.

Czym jest TIER 1?

Ranking TIER1 został stworzony po to, by sklasyfikować producentów sprzętu fotowoltaicznego o stabilnej pozycji. Spośród ponad 17 tysięcy różnych podmiotów z całego świata, do TIER1 dostaje się zaledwie 2% najlepiej ocenianych. Wybór sprzętu producenta z TIER 1 daje inwestorowi pewność, że postawił na markę o pewnej pozycji finansowej, która przykłada dużą wagę do projektowania najlepszych rozwiązań rynkowych.

Rodzaj dachu a cena instalacji paneli fotowoltaicznych

Rodzaj i kąt nachylenia dachu ma wpływ na ostateczną cenę instalacji paneli.

• Dach płaski — Wymaga użycia specjalnych konstrukcji montażowych, co zwiększa koszty instalacji fotowoltaicznej.
• Dach kopertowy — Konieczne jest przygotowanie dokumentacji technicznej, która uwzględni najbardziej słoneczne miejsce montażu paneli. 
• Dach wielospadowy — Jest najtrudniejszym dachem dla paneli fotowoltaicznych. Niezbędny jest tu projekt oraz większe niż w przypadku innych dachów okablowanie. 
• Dach dwuspadowy — Gwarantuje szybki i łatwy montaż, jeżeli jedna połać dachu skierowana jest na południe.
• Dach jednospadowy — Jest idealnym dachem dla paneli fotowoltaicznych, o ile skierowany jest w kierunku południowym. Najlepszy kąt nachylenia dachu wynosi między 30 a 40 stopni.

Czy rodzaj poszycia dachowego ma wpływ na cenę instalacji fotowoltaicznej dla domu? Sprawdźmy jak w praktyce montowane są moduły fotowoltaiczne na różnych dachach. Możemy wyróżnić tu: 

• dachówkę ceramiczną,
• dachówkę betonową,
• blachodachówkę,
• gont bitumiczny lub membranę,
• blachę tytanową. 

Na każdym z tych dachów można bez problemu zamontować ogniwa. Instalatorzy przytwierdzają do dachówek stelaż, na którym układają panele. Ta sama zasada dotyczy blachodachówki czy gontu bitumicznego. W przypadku dachów z blachy tytanowej właściciele często proszą o montaż instalacji bez ingerowania w poszycie. W takim przypadku wykorzystywana jest specjalna bezinwazyjna konstrukcja balastowa.

Montaż instalacji fotowoltaicznej na dachu czy na gruncie?

Najczęściej moduły fotowoltaiczne montuje się na dachu, ale żeby produkcja zielonej energii była jak największa dach musi mieć odpowiednią ekspozycję, najlepiej południową, oraz mieć odpowiedni kąt nachylenia (25 do 35 stopni).

Jeśli dach nie spełnia tych kryteriów to można rozważyć montaż instalacji na gruncie, jeżeli oczywiście mamy taką możliwość. Działka musi być odpowiednio duża, a w sąsiedztwie nie może być dużych obiektów, które mogą zacienić panele.

Wybierając ta opcję musimy się liczyć, że koszt takiej instalacji będzie o ok. 15-20% wyższy niż instalacji montowanej na dachu. Na koszt instalacji fotowoltaicznej na gruncie ma wpływ dodatkowa konstrukcja tzw. stół, do którego mocowane są moduły, a także całego okablowania, które trzeba umieścić pod ziemią. Montaż wygląda inaczej niż w przypadku instalacji dachowej, czasami potrzebny jest dodatkowy sprzęt w postaci koparki czy wiertnicy, albo wymagana jest dodatkowa ilość piasku do zakopania kabli.

Koszt paneli fotowoltaicznych 2022

Ostatecznym czynnikiem, który wpływa na koszt jest wielkość instalacji oraz sposób jej wykonania. Dla statystycznego domu jednorodzinnego sprawdzają się zazwyczaj instalacje o mocy od 5 kWp do 6,5 kWp. 

Czy warto samodzielnie montować panele biorąc pod uwagę różny kąt nachylenia dachu? Jeżeli mamy wiedzę projektową oraz budowlano-elektryczną, można pokusić się o samodzielny montaż. Oczywiście w takim przypadku musimy też posiadać odpowiednie narzędzia lub je dodatkowo zakupić, co zwiększy ostateczny rachunek za instalację. Po skończonej pracy należy również wykonać pomiary elektryczne zgodne z normami tak, by upewnić się, że zamontowana instalacja fotowoltaiczna jest poprawnie wykonana i bezpieczna w użytkowaniu.

Lepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do wyspecjalizowanej firmy fotowoltaicznej. Jej pracownicy podczas wizyty technicznej dokładnie sprawdzą wszystkie parametry montażu. Na tej podstawie inżynier elektryk opracuje projekt, który uwzględni optymalne rozwiązania dla konkretnej inwestycji. Właściciel domu zyska pewność, że panele na dachu będą bezawaryjnie i bezpiecznie pracować przez wiele lat.

Po zamontowaniu instalacji wraz ze wszystkimi urządzeniami, ostatnią czynnością jaką należy wykonać jest wykonanie testów i sporządzenie dokumentacji zawierającej schemat instalacji fotowoltaicznej dla domu jednorodzinnego. Odpowiednio sporządzona dokumentacja jest równie ważna dla inwestora, który ma potwierdzenie, że instalacja działa poprawnie, jak i dla instalatora, który w przypadku pojawiających się problemów ma dowód na prawidłowe działanie urządzeń w momencie jej odbioru.

Na ostateczny cennik paneli fotowoltaicznych składają się następujące elementy:

• panele fotowoltaiczne — około 45% ceny instalacji 
• falownik — około 20% 
• elementy konstrukcyjne — 15%
• dokumentacja elektryczna, podłączenia do prądu — 10%
• montaż — 10%

To zestawienie pokazuje, że planując panele warto rozważyć powierzenie prac wyspecjalizowanej firmie. Montaż to około 10% wszystkich kosztów, a inwestor musi jedynie poświęcić krótki czas na wizytę techniczną. Później resztę prac wykonuje sprawnie ekipa montażowa.  

Ile kosztuje fotowoltaika dla domu jednorodzinnego?

Na zakończenie naszych rozważań policzmy, ile wynosi średnia cena za 1 kWp instalacji. Podliczając wszystkie składowe może ona wahać się od 5 do 5,5 tysiąca złotych. Dla domu jednorodzinnego projektowana jest najczęściej instalacja o mocy od 5 kWp do 6 kWp. Panele dla domu, wyprodukowane przez sprawdzoną firmę, mogą kosztować około 27-33 tysięcy złotych. Zamawiając usługę wykonania instalacji fotowoltaicznej u specjalistycznej firmy zyskujemy nie tylko fachowy montaż, ale także serwis po montażu w przypadku awarii instalacji.

Dotacje do fotowoltaika

Obecnie weszła w życie nowa edycja programu „Mój Prąd”, w którym można uzyskać dofinansowanie do instalacji fotowoltaicznej jak i do urządzeń magazynujących energię i ciepło, a także urządzeń zarządzających energią. Do samej instalacji można otrzymać dofinansowanie w wysokości 4.000 zł natomiast w zależności od tego, jaki magazyn energii dla domu jednorodzinnego wybierzemy, to możemy otrzymać nawet 12.500 zł do inwestycji.

Jeśli myślisz o inwestycji w fotowoltaikę i chcesz wiedzieć ile kosztuje fotowoltaika dla domu jednorodzinnego, to skontaktuj się z firmą Ozeus, a otrzymasz bezpłatną kalkulację.