Energia dla wsi – jak wykorzystać nowe wsparcie na OZE dla rolników

Ruszył nowy program wspierający OZE na obszarach wiejskich. Zapowiedzi i liczby robią wrażenie. Dofinansowanie w ramach programu Energia dla wsi 2023-2030 obejmie instalacje fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe, elektrownie wodne, biogazowe i magazyny energii, a rząd przeznaczy na to aż miliard złotych! Jeśli zastanawiasz się, czy skorzystać z nowego programu, przeczytaj ten artykuł. Eksperci Ozeus wyjaśniają, na co zwracać uwagę.

Energia dla wsi 2023 – nowy program dla rolników i spółdzielni energetycznych

Pierwsze wzmianki o planach uruchomienia nowego programu wsparcia OZE dla wsi pojawiły się w listopadzie 2021. Wicepremier Henryk Kowalczyk poinformował wtedy, że trwają prace nad przygotowaniem bardziej przystępnych rozwiązań, które przyspieszą transformację energetyczną obszarów wiejskich.

Pogłoski zmieniły się w fakty 18 stycznia br., gdy wicepremier Kowalczyk ogłosił datę rozpoczęcia naboru wniosków w ramach programu „Energia dla wsi 2023”. O samej inicjatywie powiedział:

„Program jest szansą na znaczącą transformację energetyczną na obszarach wiejskich. Zależy nam, aby przebiegała ona w sposób zrównoważony – bez ograniczania rozwoju produkcji rolnej i produkcji żywności. Zależy nam, aby inwestycje OZE na obszarach wiejskich miały wymiar lokalny, wykorzystywały lokalnie dostępne zasoby oraz odpowiadały lokalnym potrzebom”.

Wspomniał również o spodziewanych korzyściach dla rolników i spółdzielni energetycznych:

„Uruchomienie programu ma przynieść gospodarstwom rolnym nowe dochody i niższe koszty prowadzenia działalności, a także ma przyczynić się do zwiększenia zainteresowania spółdzielniami energetycznymi”.

W ten sposób wystartował nowy program Energia dla wsi 2023. NFOŚiGW rozpoczął nabór wniosków 25 stycznia 2023. W pierwszej edycji wnioski będą przyjmowane do 15 grudnia br. lub do wyczerpania przewidzianej na ten rok puli grantów.

Ponad miliard złotych do wykorzystania w ramach programu Energia dla wsi 2023

Energia dla wsi to nie jedyny program uruchomiony z myślą o obszarach wiejskich. Wystarczy wspomnieć o programach „Agroenergia”, „Zielona energia w gospodarstwie rolnym” czy „Białe certyfikaty”, żeby wymienić tylko niektóre. Jednak w przypadku nowej strategii liczby robią wrażenie. Tym razem na wsparcie dla OZE rząd planuje przeznaczyć niebagatelną kwotę.

W trakcie konferencji prasowej wiceminister Henryk Kowalczyk, minister klimatu i środowiska Anna Moskwa oraz wiceprezes NFOŚiGW Artur Michalski ogłosili, że w puli na dotacje i pożyczki w latach 2022-2030 znajduje się aż 1 mld złotych. W samym roku 2023 pula grantów wyniesie aż 100 mln złotych.

Wicepremier Kowalczyk powiedział:

„Ten program przede wszystkim pozwoli na to, że mieszkańcy wsi, rolnicy, będą mogli obniżać koszty produkcji rolnej, a to jest w dzisiejszych czasach tak bardzo istotne. Koszty energii są bardzo dużymi kosztami, do tego niestabilnymi”.

Miliard złotych przeznaczony na pożyczki i dotacje, zdaniem rządu, wzmocni pozycję OZE w regionach wiejskich. Jeśli chcesz wiedzieć, kto i w jaki sposób może skorzystać z programu Energia dla wsi 2023, poniżej znajdziesz najważniejsze informacje.

Energia dla wsi 2023 – najważniejsze informacje o programie

Czas trwania programu

Podpisanie umowy w ramach programu musi nastąpić do 31.12.2028

Okres kwalifikowalności środków kończy się 30.09.2030

Środki będą wydatkowane do 31.12.2030

Nabór wniosków w puli na br. rozpoczął się 25.01.2023 i potrwa do 15.12.2023 lub do wyczerpania środków

Beneficjenci programu

Rolnicy: osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby prawne

Spółdzielnie energetyczne i jej członkowie będący przedsiębiorcami

Powstające spółdzielnie energetyczne (także spółdzielnie rolników), których celem jest wytwarzanie energii elektryczne, biogazu lub ciepła wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni i jej członków

Inwestycje podlegające dofinansowaniu

Rolnicy

Instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe o mocy powyżej 50 kW, ale nie większej niż 1 M

Elektrownie wodne i biogazownie rolnicze (moc powyżej 10 kW, ale nie większa niż 1 MW)

Magazyn energii (bez limitu mocy), jeśli w ramach inwestycji zostanie on zintegrowany ze źródłem energii

Powstająca spółdzielnia energetyczna, istniejąca spółdzielnia energetyczna lub jej członek

Instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe, elektrownie wodne i biogazownie o mocy powyżej 10 kW, ale nie większej niż 10 MW

Magazyn energii (bez limitu mocy), jeśli w ramach inwestycji zostanie on zintegrowany ze źródłem energii

Wysokość dofinansowania

Instalacje fotowoltaiczne i turbiny wiatrowe

Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych

Biogazownie i elektrownie wodne

Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych lub

Dotacja do 45% kosztów kwalifikowanych

Maksymalny poziom dotacji może zostać zwiększony o 20 pkt proc. (dla mikro- i małego przedsiębiorcy) lub o 10 pkt proc. (dla średniego przedsiębiorcy).

Magazyny energii

Dotacja do 20% kosztów kwalifikowanych, przy czym maksymalny ich udział w kosztach kwalifikowanych źródła energii to 50%.

Kwalifikacja kosztów

Kwalifikują się koszty przygotowania, zarządzania i realizacji przedsięwzięcia, poniesione w okresie od 1.01.2022 do 30.03.2030, przy czym inwestycja nie może zostać rozpoczęta przed dniem złożenia wniosku

Najważniejsze zasady kwalifikowania kosztów to:

Każdy z następujących kosztów: koszt przygotowania przedsięwzięcia, zarządzania przedsięwzięciem i koszt zakupu nieruchomości nie może być większy niż 10% ogólnych kosztów kwalifikowanych inwestycji

Koszty związane z wartościami niematerialnymi i prawnymi mogą wynieść maksymalnie 20% kosztów kwalifikowanych inwestycji.

Podatek VAT może zostać uznany za koszt kwalifikowany jedynie wtedy, gdy beneficjent faktycznie go zapłaci i nie ma on prawnej możliwości odliczenia podatku

Sposób składania wniosków

Wnioski można składać wyłącznie w formie elektronicznej, za pośrednictwem Generatora Wniosków o Dofinansowanie, przygotowanego przez NFOŚiGW (adres: http://gwd.nfosigw.gov.pl/). Oddzielne wnioski dla pożyczki i dotacji dostępne są na platformie GWD po utworzeniu konta i zalogowaniu.

Wymagane dokumenty

Szczegółowe informacje o szeregu dokumentów niezbędnych do wnioskowania o pomoc w ramach programu dostępne są na stronie programów priorytetowych Funduszu Modernizacyjnego:

https://www.gov.pl/web/funduszmodernizacyjny/Programy-Priorytetowe

Dodatkowa korzyść dla rolników – ulga w podatku rolnym

Dodatkową korzyścią dla rolników, którzy przystąpią do programu Energia dla wsi, jest możliwość skorzystania z tzw. ulgi inwestycyjnej na obiekty środowiskowe. Szczegółowe zasady jej przyznawania określa art. 13 Ustawy o podatku rolnym. Korzystając z ulgi, rolnik może odliczyć od należnego podatku rolnego aż 25% wartości utworzonej instalacji.

Przykład: Rolnik płaci 10 tys. zł podatku rolnego rocznie. W ramach programu Energia dla wsi przeprowadził inwestycję, uruchamiając instalację fotowoltaiczną o wartości 50 tys. zł. Ulga wyniesie 12,5 tys. zł. Oznacza to, że rolnik nie będzie musiał płacić podatku rolnego za okres 15 miesięcy.

Podsumowanie: czy program Energia dla wsi odniesie sukces?

Już od pewnego czasu obserwujemy rozwój programów, które wspierają inwestycje w OZE. Jeśli chodzi o nowo uruchomiony plan Energia dla wsi, dostępne kwoty pożyczki i dotacji robią wrażenie. Maksymalna kwota jednej dotacji to aż 20 mln złotych.

Warto jednak zauważyć, że pomoc finansowa w formie dotacji nie przysługuje na budowę instalacji fotowoltaicznej – OZE, którego popularność od lat rośnie. Z tego względu na nowym programie mogą skorzystać przede wszystkim spółdzielnie rolnicze, które planują utworzyć biogazownie lub elektrownie wodne. Żeby uruchomienie takich obiektów było jeszcze łatwiejsze, resort rolnictwa i klimatu przygotowuje zmiany legislacyjne.

Jak będzie w rzeczywistości? Jak to zwykle bywa, założenia programu Energia dla wsi zweryfikuje czas i opinie beneficjentów. Jedno jest pewno – inwestycja w OZE zawsze się opłaca. Skontaktuj się z ekspertami Ozeus, aby uzyskać szczegółową kalkulację i merytoryczne wsparcie w tej dziedzinie.